BEZOEK UIT OORLOGSTIJD

Bres 18-11-18:  BEZOEK UIT OORLOGSTIJD

“Ik kloofde hout en dacht diep na over deze zin die ik op zou schrijven”.  

Met deze zin begint het tweede deel van mijn boek “Van Huis en Haard verdreven, dagboek van een evacué tijdens de slag om Arnhem´.  Op last van de Duitsers alswel door de Engelsen gedropte pamfletten werd de Arnhemse bevolking gemaand de stad te ontruimen wegens de aangekondigde aanval. Het dagboek, eerst met de hand geschreven en later in tweevoud op papier overgetypt, werd direct na terugkeer uit het evacuatieadres door stadsarchivaris Graaf Idekinge bij mij thuis opgehaald en in het archief opgenomen. Dit wil zeggen, hij kopieerde het en bracht het origineel keurig terug. Dat zond ik naar het adres van de familie die ons wél hartelijk had ontvangen. Het ging daar van het ene familielid van hen naar het andere. Het duplo werd naar mijn familie in Friesland en Groningen gestuurd, waar het langs de familie daar ging. Zowel mijn vader als mijn moeder hadden zes broers en zussen. Daarna kreeg ik dat laatste netjes terug.
Later gaf Uitgeverij Boekscout het uit. Als daarvan twintig zijn verkocht mag ik blij wezen. Boekscout is één van de drie uitgeverijen die op basis van “printing on demand” één boek laten drukken, nadat je als schrijver eerst veertig kandidaat-kopers hebt gevraagd of ze akkoord gingen met het ontvangen van promotiebrieven van de uitgever. Daarin slaagde ik en zo ontving ik het eerste exemplaar van 280 bladzijden. 
Toen bleek dat ik zelf het boek moest aankondigen en aanbevelen bij mijn kandidaten en overige relaties. Het moest 20 euro kosten. Mijn pogingen om in dagblad De Gelderlander een recensie te laten schrijven, strandde op stilzwijgen.

Met mijn boek “Presikhaaf, het Verhaal van een Landgoed” ging het eenvoudiger. Het wijkplatform Presikhaaf betaalde een drukkerij voor het eerste en tweede deel en later toen ze samen in één boek van 350 pagina’s met foto’s en plattegronden werden gedrukt, betaalde het aan Uitgeverij Kontrast te Oosterbeek 8000 euro. Het platform zorgde ook voor de promotie.

Ik wil hiermee zeggen dat het een schrijver, behalve het denk- en typwerk, enige moeite kost zijn eerste schrijfsel onder de aandacht van het publiek te brengen. Als dat een succes blijkt, vraagt de uitgever, die winst ruikt, om meer boeken van de hand van die schrijver. Zelfs een ingevoerde schrijver als Harrie Mulish moest allerlei capriolen uithalen om zijn eerste boek onder de aandacht te brengen.

Dit is een te lange inleiding voor de eerste zin die ik hier op schreef, maar wel een goede verklaring voor het feit dat wij een familie dankbaar waren voor het behoud van ons gezin in de laatste negen maanden van de oorlog 1940-45. Zij verborg hun zoon en mij in een schuilplaats die de zoon in het plafond van de bedstede had gemaakt. Daarin lag al de verborgen radio. Toen twee soldaten van de Duitsers een razzia in onze buurt hielden, werden wij op het nippertje gewaarschuwd en ontkwamen wij aan de arrestatie dankzij die schuilplaats. 

Maar het begon eigenlijk na die eerste regel. Want ik kloofde hout op het erf van de boer waar wij door bovenmeester Monsema van de school in Leusden naar werden verwezen. Aan de andere kant van de sloot, die het erf scheidde van het smalle laantje, had ik eerder een klein meisje met een kleine jongen richting snelweg zien lopen. Naar ik later hoorde bracht zij toen haar neefje naar de bushalte. Nu keerde zij alleen terug en hoorde ik een stem: “Zaag je dat jonk bie maai?” Ik keek op, en daar stond dat jonge ding met een rode strik in haar zwarte haar. Ik zei: “Ja”. “Daat was ok mien vraaier”, vervolgde zij. “Heb je er dan meer?”vroeg ik. “Ooooo, ik hep er wel zesendaartig”, antwoordde ze. “Nou nou, zoveel heb ik er niet eens”, zei ik. “Mien moeder vroeg wanneer jie noe es aan kump”, zei ze.

Ik sloop die avond stiekem achter de haag langs naar het huis honderd meter verder. Het waren twee huizen onder een dank, en midden onder gevel stond “De Nachtegaal”. De ontvangst was meer dan hartelijk. De moeder vroeg bezorgd of wij het wel goed hadden bij die boerenfamilie. Want die boer stond in het dorp bekend als de rijkste en gierigste boer uit de omtrek. Wij, evacués, waren kale staadse opvreters. Iedereen was vol medeleven met ons. Wij dachten dat de boerenfamilie een beeld vormde van de bewoners van het platte land. En nu ontdekten wij tot onze opluchting opeens dat hier ook nog “mènsen” woonden: de familie Van den Broek, bestaande uit een jongen in de gevaarlijke leeftijd van 19 jaar, net als ik, en twee meisjes, Jannie van 13 en Jopie van 11 jaar. De vader was bosarbeider op het landgoed ‘De Boom’ aan de andere kant van het laantje, de Leusbroekerweg geheten. Het landgoed behoorde aan een gravin, die in een fraai landhuis daar woonde. 

Ik bezocht de gastvrije familie toen regelmatig, Soms kwamen mijn ouders mee. Mijn vader was vaak in gesprek met de moeder over godsdienstige inzichten. De ouders waren ver van tevreden over de houding van de Hervormde kerk, die volgens hen partij trokken voor boeren als waar wij waren ondergebracht, eerst in de deel boven de koeien en daarna in het “bakhuus” bestaande uit één kamer van 5 bij 6 meter. De verloofde van mijn zuster voltooide ons vijftal en daarna kwam nog mijn oude vriend Henk uit Den Haag een paar weken logeren. De verloofde, de trompettist van de Arnhemsche Orchest Vereeniging, nu Het Gelders Orkest, vertrok tussentijds naar zijn ouders in Hilversum, en Henk Nieuwenhuis van de Jeugdbond Voor Onthouding uit Den Haag meldde zich later vanuit Tsjecho-Slowakije.

Vader herstelde als kleermaker kleren van bewoners uit Leusden en ik als boekbinder de boeken van de bibliotheek. Soms werkte ik op het land van de boer. De kinderen uit de woningen uit de buurt hoorden dat ik als jeugdleider spelletjes deed kwamen nu regelmatig. Wij hadden de grootste pret in de ruime huiskamer van de familie. 

Intussen vlogen Engelse en Duitse vliegtuigen geregeld over ons heen, soms erg laag en vurend. Maar wij vreesden het meest de haperende vliegende bommen, de V-1’s, waarvan de motoren soms juist boven het bakhuus afsloegen. En niet te vergeten de angst voor de Duitsers die steeds vaker het erf opkwamen, zodat ik me in de vleesrookruimte achter de kamer moest verstoppen. Want het concentratiekamp Amersfoort was dichtbij. Daar werd één op de tien gevangenen doodgeschoten.

Direct na de bevrijding ging ik op de fiets met massieve banden naar Arnhem en zag dat ons huis een voltreffer had gekregen. Ik herstelde het zo goed mogelijk, zodat ons gezin met de ponywagen kon terugkeren. Wij kregen na een jaar een kleine halfbakken labrador, die wij "Jopie" noemden. De familie Van den Broek kreeg een herdershond. De naam…. Pieto. Ik bezocht de familie regelmatig. De vader werd 101 jaar en ging op zijn 92e nog op de fiets met de Wachttoren de streek rond. De moeder werd 98 jaar. 

Nieuwsgierige dochter Seraja en ik bezochten een  half jaar geleden het echtpaar, dat opbelde verhuisd te zijn naar Woudenberg. Ze reden ons naar de plekken waar wij onze avonturen hadden beleefd. 

En nu, 18-11-18, zat Jopie, inmiddels 85 jaar, bij ons op de bank, tussen Henk en mij in. Verder in de kring hun drie dochters, Lydia, Suzanne, Mirjam, inmiddels gemiddeld vijftig jaar, tussen mijn kinderen, Peter, Seraja en haar vriend Ryan. Demente en blinde moeder Gerda zat onder een dunne deken op de ligstoel in de hoek. Wij kwamen tijd te kort bij het ophalen van al die herinneringen. Seraja toverde op de grote televisie mijn foto’s uit de evacuatie. Wij zagen allen tot onze verbazing ons met de familie van toen met de vader en moeder op het scherm. Een van de dochters, Lydia, woont nu op de Brouwerijweg en is manager van scholengemeenschap het R.O.C. (Regionaal Onderwijs Centrum). Zij hadden bloemen meegebracht en andere kleine geschenken. Wij omhelsden en kusten elkaar bij hun vertrek. Het meest ontroerd bleken allen toen ik zei: “Jopie, in feite hebben wij ons leven aan jou te danken”. Tranen werden weggepinkt.

Bijna de hele familie was na de oorlog tot het Wachttorengenootschap toegetreden. Drie leden van mijn gezin bezoeken de Adventkerk. Wij beschouwden elkaar als christenen en spraken niet over de verschillen van leer. Henk had net als ik een tijd lang in het werkkamp voor gewetensbezwaarden te Vledder doorgebracht. Hij zeven jaar na mij. Ook toonde Seraja het kamp op het televisiescherm, wat uitroepen van herkenning bij Henk en mij teweeg brachten.

Toen wij tijdens de wederopbouw van Arnhem weer naar ons door een voltreffer beschadigde huis waren teruggekeerd kregen wij een hond, Jopie geheten. Het meisje Jopie kreeg een hond die Pieto genaamd werd. Zij trouwde met Henk Heuff. Het paar kreeg vier kinderen, drie meisjes, één jongen.  

“Presikhaaf, het Verhaal” ligt te koop bij Bruna Presikhaaf en met “Van Huis en Haard” bij Bol.com.

Ik heb een website “www.pietschreuder.blogger.com”.

Weten en geloven

Bres –                    Weten en geloven

Ik weet dat mijn verstand te beperkt is om alles wat op aarde en in de hemel gebeurt te bevatten.

Ik weet dat er een persoon moet zijn met een volledig verstand om dit alles te besturen.

Ik weet dat personen die ik als goed beschouw de vreselijkste dingen kunnen overkomen die hen ongelukkig maken.

Ik weet dat personen die ik als minder goed of als slecht beschouw prachtige zaken beleven die hen gelukkig maken.

Ik weet dat leven geen begin en einde heeft.

Ik hoop en geloof dat er een persoon moet zijn die een volledig goed verstand heeft om al wat op aarde en in de hemel is en gebeurt goed bestuurt.

Ik geloof dat vanaf het begin van het leven van de natuur waarvan de mens een onderdeel is, de mens ervoer dat er in de hemel en op aarde door ons niet te begrijpen fouten zijn ingeslopen die het leven daardoor ongelukkig maken; het kwaad genoemd.

Ik geloof dat de mens werd ingegeven dat er herstel van het geluk zal komen en het kwaad wordt vernietigd.

Ik weet door de vervuiling van lucht, water en aarde een einde aan het bestaan op deze aarde zal komen.

Ik weet dat door de snelheid van het toenemen van die vervuiling dat einde spoedig en onverwacht voor mensen zal komen.

Ik geloof dat daarna op een vast gestelde tijd voor alles wat op aarde geleefd heeft, dus ook de mensen van vroeger en nu, een van het kwade gezuiverde hemel en aarde zal zijn.

Ik geloof dat dit in het oudste boek, de Bijbel, deze gezuiverde hemel en aarde is beloofd en tot stand zal komen.

Met “weten” bedoel ik de algemeen aanvaarde bewijzen door erkende wetenschappers aangevoerd.

Met “geloven” bedoel ik door mij en velen aanvaarde Bijbelse stellingen en beloften. Zo is de wet Liefde voor God en de naaste en de wet van de tien geboden in bijna alle landen de grondslag, waarvoor geen bewijzen nodig zijn.

Op de muur van de vijver voor het parlementsgebouw staat met letters van één meter hoog het eerste artikel van de grondwet: Wie zich binnen onze grenzen bevindt heeft dezelfde rechten en plichten.

Voorts zegt de wet, dat alle mensen voor de wet gelijk zijn. Alsmede: Iedere Nederlander wordt geacht de wet te kennen.

Mijn aantekening bij het laatste: Voor de christen geldt dit evenzeer de wet der tien geboden, naar woord en voorbeeld van Christus. Dat dit door eerder gestelde beperktheid van verstand een streven en beginsel blijft is te betreuren, maar niet als excuus aan te voeren. Hierin heeft de Bijbel voorzien en de oplossing geboden.

WARME DAGEN

                       Warme dagen

Genesis 9 e.v.: “De vloed overstroomde de aarde veertig dagen lang… zelfs de hoogste bergen kwamen onder water te staan…. alles wat op aarde leefde kwam om, ook alle mensen …..

2 Petrus 3:7: “De tegenwoordige hemel en aarde worden door datzelfde woord bewaard om op de dag van het oordeel, waarop de goddelozen ten onder zullen gaan, worden prijsgegeven aan het vuur”.

Zo, dat hebben we ook weer gehad. Schrijf het maar op in je dagboek: In juli en augustus 2018 twee hittegolven (tussen 25 en 30 graden)  achter elkaar. Geen mens kon zich herinneren zoiets eerder te hebben meegemaakt. De metrologen, deskundigen die de geschiedenis van het klimaat hebben bestudeerd, zijn het erover eens dat het opwarmen van de aarde onomkeerbaar is. Bepaalde bomen als de eik, en bepaalde planten als de rododendron, zullen over enkele tientallen jaren niet meer in het Nederlands landschap te zien zijn door tekort aan water en teveel aan hitte. Niettemin blijven de veroorzakers, de mensen en dieren, in snel tempo toenemen. Spraken we eerst over 7,3 miljard mensen, nu hebben we het over 7,5 miljoen. Ondanks klimaatakkoorden, elektrische auto’s en zogenaamde duurzame energiebronnen als windmolens en zonnepanelen: er is geen houden aan.

Ik mocht ruim zestig jaar deelnemen aan allerlei commissies die herstel en behoud van natuur en milieu nastreefden. En niet zonder succes. Na niet geringe strijd werden een paar terreinen van hun industriebestemming verlost en gedeeltelijk aan de natuur terug gegeven. Een paar omgezaagde parken in onze buurt “verrezen uit de as” of kregen een opknapbeurt na achterstallig onderhoud. De overheid liet tenslotte blijken ons doorzettingsvermogen op dit gebied zeer op prijs te stellen. Ik weet het: het is een druppel op de gloeiende plaat. Maar een ideaal hebben is een reden om te leven.

Nu zijn het niet slechts gelovigen die de ondergang van de wereld volgens het oudste boek aankondigden; zij vinden de wetenschappers aan hun zijde. De gelovigen als ik hebben dit op de anderen voor: zij lezen in datzelfde boek, dat er daarna een nieuwe hemel en aarde komt, waaraan wij deel kunnen hebben. Dus beschouw ik mijn deelname aan behoud van natuur en milieu als een signaal aan de mensen die zeggen: ,Het zal mijn tijd wel duren. Laat Gods water maar over Gods aarde stromen’. Nu is het mijn beurt te zeggen: ‘Lijkt de Bijbel een sprookjesboek? Duizenden jaren geleden geschreven om de mens eerst angst aan te jagen en daarna valse hoop te geven, kortom fantasie? Waar blijf je nou? Wat bieden we onze kinderen en kleinkinderen voor toekomst?” In die trant wordt ook in het parkje naast ons op de ontmoetingsplek gesproken. Ik probeer soms de lont in het kruitvat te gooien door te vragen: “Geloof jij in toeval?” De anderen kijken elkaar dan aan alsof ze bij één van hen een goed antwoord vinden.

Ik dacht iets nieuws voor mijzelf en anderen te hebben uitgevonden, de spreuk: “Leven komt uit leven voort; niets uit niets”.  Helaas zei Prediker al dat alle dingen al eerder gedacht zijn. “Er is niets nieuws onder de zon. En aan vele boeken schrijven is geen einde”. Met die (herontdekte)  spreuk lijk ik een beetje zowel aan de evolutietheorie als aan het scheppingsverhaal tegemoet te komen. Beide stellingen stellen immers een ‘begin’ voor. En dat terwijl ik meen, dat God en het heelal geen begin en geen einde hebben. Voor begrippen als tijdloosheid in ruimte en tijd is ons verstand te beperkt. Het eerste deel van de spreuk veronderstelt toch dat er een begin was en het eerste leven op aarde evolueerde? Even niet denken aan de ‘missing link’, de ontbrekende schakel tussen aap en mens. Niettemin zien we dat de primitieve mens zich tot de nu ontwikkelde mens middels het ‘uitvinden en ontdekken’ van de geheimen van de natuur is ontstaan. Maar waar blijft hier dan het allereerste begin? Niemand gelooft dat het leven uit een gaswolkje (indien die er was) uit zichzelf is ontstaan. En wat te denken over het ‘ontstaan’ van het denkvermogen van de mens, waardoor hij keuzemogelijkheden kreeg?

Er blijkt voor mij maar één mogelijkheid: het piepkleine planeetje aarde werd door de heerser van het heelal, dat begin- en eindeloos is, aangewezen om door de geschapen mens te worden bewoond met één doel: een rechtszaak te beslechten waar werd bewezen dat het onvoorziene kwaad geen recht van voortbestaan had. De aarde zal dus een leefbare, gelukkige plaats voor de mensen worden. Daar valt voor mij mee te leven.

Terugblik 2 (0-6 jaar)

Er is in deze website een blogje “Terugblik 1” opgenomen. Dat is een zelfbeschouwing, zo je wilt: een aanzet tot autobiografie. Ik las niet alleen biografieën, maar ook enkele autobiografieën, zoals die van Gandhi. Het is een hachelijke zaak je “levensverhaal” publiekelijk weer te geven. Het is niet een dagboek, maar je gevoelens en gedachten herinneren en beschouwen, en erger: te laten beschouwen kan kritiek oproepen. Wat is het nut en onnut? Mensen aan jouw leven te laten toetsen? Heb ik de neiging mijn karakter en mijn daden, die ik in het verleden deed, zo mooi mogelijk weer te geven en de minder mooie achterwege te laten?

Toch wil ik graag, in elk geval mijn kinderen, na mijn dood een beeld van hun vader achter laten. Vele mensen zijn immers belangstellend naar wie hun voorouders waren en wat ze deden? Mijn overbuurman Dorrenstein was voorzitter van de Algemene Slagersbond. Het was in de tijd dat er “zuilen” waren, wat wil zeggen dat er ook Christelijke en Katholieke slagersbonden bestonden, zoals ook scholen en voetbalverenigingen werden ingedeeld. Mijn kleine stencilinrichting annex drukkerijtje bestond ervan. De bestuursleden die mij opdrachten kwamen geven voor het maken van folders, rondzendbrieven en brochures,  waren allemaal even vriendelijk en bezochten me zelfs thuis op.

De neef van de overbuurman kwam af en toe bij hem op visite. Mijn overbuurman kwam af en toe bij mij aanlopen om verslag van zijn belevenissen uit te brengen. Die neef was de van televisie bekende “misantroop” Hans Dorrenstein. Die had zijn oom toevertrouwd dat hij ook eens onderzoek deed naar zijn voorvaderen. Maar toen hij daarin een grote schurk tegenkwam, was hij daarmee dadelijk opgehouden.

Mens en muziek

Ik was en ben nog vaak overdonderd door de taal van bepaalde muziek. Wat moesten dat ontzettend hoogstaande en wonderlijk begaafde mensen zijn geweest, die hun gevoel zó in muziek konden uitdrukken. Ze brachten, menselijk gesproken, hemelse muziek voort. En dan te lezen dat Verdi, Liszt, Paganini en meerderen door mij bewonderden, het tegendeel van het verwachte voorbeeldige leven hadden geleid. Wat een teleurstelling. Dan nog beter te vernemen en je te verbazen over het feit dat de schepper van het door velen ervaren mooiste muziekstuk, Beethoven, zijn negende symfonie, nooit door hem zelf beluisterd kon worden omdat hij vóór de eerste uitvoering doof werd.

Dus, nu ik nog ‘ter tale’ ben, bekruipt mij af en toe het gevoel om voor mijzelf, mijn kinderen, andere familieleden, vrienden en kennissen, mijn gebeurtenissen op te schrijven om te bespeuren of mijn tijdelijke leven hier al of niet te herinneren waard was.

Nieuwe periode

De blog Terugblik 1 (van mijn jaar 0 tot 6) eindigde met het ‘tragische’ afscheid van de aan mij ontrouwe juffrouw Wundering ten bate van die nooit door mij geziene speel-goedfabrikant.

Mijn hoge leeftijd stelt mij in staat mijn leven in perioden in te delen, hoewel ik wat datums betreft een minkukel ben. Het enige wat ik op dat gebied kan voorstellen was de verhuizing van de Vogelwijk naar Plattenburg. Nee, daarmee kan ik toch niet beginnen zonder me een paar zaken te memoreren uit die eerste periode die zich in mijn geboortehuis voordeden. Dat moet, omdat het nogal heftige waren en mij bleven vergezellen in de volgende perioden.

Het eerste was de tijd voor het slapen gaan. Om zeven uur bracht mijn moeder me naar boven in bed en stopte mij lekker warm in. Ik hoorde daarna hun gesprekken, die ze samen of met visite voerden. Achteraf gezien een vreemde gewaarwording dat ik de woorden hoorde, maar niet wist wat ze betekenden. Dat was zo erg nog niet. Veel en veel ingrijpender was het gevoel wat me gauw overviel. Ik werd bang, doodsbang. Ik begon zo hard als ik kon te schreeuwen: “Mammie! Mammie! Mammie!”, net zolang totdat ze de trap op naar me toe kwam. Hoewel ze al bekend was met mijn angst, vroeg ze toch: “Pietje, wat is er?” Bijna huilend zei ik: “Mammie, ik ben zo bang voor de dood”. Tja, wat moest ze anders antwoorden dan: “Pietje, je gaat nog lang niet dood”.

Het antwoord was natuurlijk niet afdoende, maar toch voldoende om na een zoveelste knuffel de slaap te kunnen vatten. Dat ik dit beleven in Terugblik 2 nog vertel komt omdat het mij nog steeds enigermate vergezelt. Weliswaar ben ik op dat gebied nuchterder geworden, maar ik neem nog steeds geen genoegen met de wetenschap, dat ik hier tijdelijk ben, hoezeer ik dat gevoel ook met de christelijke beloften tracht te bestrijden.

De leegheid van het bestaan

Nog steeds vóór mijn achtste jaar en vóór de verhuizing naar Plattenburg had ik op regenachtige dagen dat ik thuis zat, af en toe de akelige klacht: “Mammie, ik weet niet wat ik doen moet. Ik verveel me zo”. Zij stelde me voor: ”Ga dan tekenen in je schetsboek” . “Heb ik geen zin in”, was mijn antwoord. En zo ging het met alle suggesties om mij ergens prettig mee bezig te houden. Ik kan mij voorstellen dat wie dit leest denkt: "wat een verwend jochie. Zou je hem niet achter het behang plakken!? Zet hem toch aan het boontjes afhalen, de was opvouwen of welke nuttige bezigheid ook, al of niet prettig". Ik durf te wedden dat mijn ouders, ook al waren zij de beste psychologen ter wereld, er geen raad mee wisten. Ik had dat nutteloze gevoel van geen van beiden.

Ik heb eens geprobeerd te breien. Maar de pannenlapjes die ik voortbracht bezaten zoveel gaten dat mijn moeder zich de vingers brandde. Een ervaring meer van mijn echt ongewilde onhandigheid. En ik kan u tot op heden nog verzekeren dat ik echt onhandig ben, hoezeer ik die gedachte of kwaal ook bestrijd.

Verward

Je hoort de laatste tijd veel over mensen die een moment, of chronisch, verward zijn. Zij kunnen dan opeens een vreemd of zelfs levensgevaarlijk gedrag vertonen. Het is voer voor psychologen en psychiaters. De wereld wordt er niet veiliger op. De bijbellezer die hiervan kennis neemt kan mogelijk het gedrag van een persoon in de Bijbel met andere ogen zien. Hij stelt vast dat het verschijnsel van alle tijden is. Er zijn voortdurend meer mensen op aarde gekomen en daarmee meer mensen (en dieren) met meer lichamelijke en geestelijke kwalen. Door de techniek is de berichtgeving over situaties in andere delen van de wereld dezelfde dag al overal bekend, zodat gevoelens van gevaren en onveiligheid steeds dichterbij komen.

Trauma’s

Soldaten keren van zogenaamde “vredesmissies” van de andere zijde van de wereld terug en een aantal van hen zijn door hun ervaringen geestelijk zieken en ongeschikt geworden voor een normaal sociaal leven.

Aanpraten 
Dit alles en meer kan aanleiding geven tot zelfonderzoek. Iemand kan zich afvragen of hijzelf ook verward is en de zaken niet meer juist ziet. Hij verkeert in onzekerheid. Je praat het jezelf aan of laat het je door een ander aanpraten. Gelukkig is er een mechanisme in de geest, dat na korte of langere tijd de  meest deprimerende ervaringen uit het geheugen wist, of als minder deprimerend doet ervaren. Maar er zijn helaas mensen bij wie ze nooit verdwijnen. Ze moeten begeleid worden. Naar gelang de ernst thuis of in een inrichting. De vraag om vrijwillige of professionele zorgverleners als mantelzorgers wordt steeds groter. Welk een invloed dat op de samenleving heeft met het steeds ouder worden van mensen met kwalen als dementie, laat zich raden. Als ik dus op mijn 93-jarige leeftijd (ik ben van 29-1-25) een autobiografie schrijf opdat mijn kinderen na mijn dood een vollediger beeld van mij krijgen, zullen zij e.a. met al deze zaken rekening moeten houden. Maar ikzelf bij het schrijven des temeer. Daarom is deze blog slechts een ‘voorwoord’ van de volgende, waarin ik probeer mijn gevoelens, gedachten en daden na mijn vierde klas Lager School te beschrijven.

Er komt nog een "Terugblik 3". Dat gaat over de periode vanaf mijn zesde jaar.

 

Advent progressief?

Advent progressief?

Naast mij ligt het Kerkelijk Handboek van het Kerkgenootschap der Zevende-dags Adventisten, uitgegeven in Nederland in 2008, een vertaling van het Amerikaans origineel uit 2005. Voorin staat o.a. dat over het algemeen hij en zijn gebruikt worden waar/zij en zijn/haar wordt bedoeld. Na elk congres van de Generale Conferentie wordt er een nieuwe, herziene uitgave van het Kerkelijk Handboek gepubliceerd. De meest recente versie wordt aanbevolen. In hoofdstuk 3 staat dat een herziening van deze punten verwacht mag worden tijdens zo’n conferentie, als de heilige Geest de kerk tot een beter verstaan van de Bijbel wordt geleid of betere woorden vindt om de leer van Gods heilig Woord uit te drukken.

Deze woorden geven mij de moed het volgende te schrijven.

Zijn wij kritiekloos? 

Is het heus zo moeilijk om leerstellingen van je eigen kerk onder ogen te kunnen en durven zien? In deze tijd waarin de woorden “Fakenieuws” en “Nepnieuws” opgeld doen, willen wij immers de blijde boodschap, het evangelie, zonder mankeren geloofwaardig aan de wereld bekend maken? Tegelijk willen wij de kracht van de eenheid niet ondergraven. Er zijn echter vele christelijke groepen die zich er op voorstaan, de juiste uitleg van alle bijbelteksten te bezitten. Ook zij zeggen door de Heilige Geest gedreven te zijn.

Het nieuws wordt beheerst door het onderkennen en ontmaskeren van allerlei complottheorieën. Grote belangen zijn er bij het veroveren van de macht over de mensheid, zowel door gebieds-uitbreiding van landen als propaganda voor godsdiensten, politieke partijprogramma’s en andere levens-beschouwingen. In alle geschiedenis boeken is dat schering en inslag.

Troost u: lees het oudste boek, de Bijbel: die belangen en het elkaar bestrijden zijn er helaas altijd geweest. En ook in de Bijbel bleken die pogingen tot beïnvloeding niet zachtzinnig toe te gaan….

Nieuwe inzichten?

De nieuwe president van de Adventkerk, Wilson, riep bij zijn aantreden de Adventisten op “terug te keren tot de oude paden”. Daarmee erkende hij, dat velen in de kerk over sommige (niet alle!) leerstellingen, andere inzichten hadden gekregen. Die noemde hij fataal voor het bestaan van de Adventkerk. De stellingen werden ruim 150 jaar geleden door Miller opgesteld en door velen en de zichzelf en anderen benoemde profetes Ellen White bevestigd. Toen noemden zij zich ‘Adventisten’. Ruim 10 jaar later hoorden zij van de reeds langer bestaande ‘Zevende-dag Baptisten’ dat de zevende dag (de zaterdag) de Sabbat van de Bijbel was, en namen die over. Toen veranderde de naam in ‘Zevende-dags Adventisten’. Wilson bedoelde met ‘de oude paden’ echter niet terugkeer tot het evangelie van Christus, maar terug tot de ‘leer van Miller’. Die uitspraak werd door velen betreurd en gezien als ontkenning van op het vorige congres vastgestelde ‘voortschrijdend inzicht’.

Geen wonder: met het toenemen van bijbelkennis, ook door professoren en theologen van de Adventkerk, werd vastgesteld, dat er meerdere fouten in de oorspronkelijke stellingen waren gemaakt. Dit betrof hoofdzakelijk de uitleg van de profetieën in het boek Daniël en hoofdstuk 14 van Openbaring.

Aantrekkelijk rekenen

De meeste ZDA-ers werden door de berekeningen van Miller 150 jaar lang juist door die leerpunten tot het Adventgeloof aangetrokken. Zij voelden zich veilig gesteund door de uitspraak van Wilson. Zij hadden echter nauwelijks kennis van de nieuwe inzichten. Zij beschouwden de mensen die deze nieuwe inzichten brachten, als rebelse scheurmakers, om niet erger te noemen. Heel wat inzichten zijn in die 150 jaren veranderd. Telkens was er discussie en kwamen er splitsingen in de kerk, die zich reformaties of zendingsgenootschappen noemden. Maar even vaak kwamen zij met die inzichten weer tot elkaar. Het verketteren van elkaar kwam steeds tot een einde bij nieuwe generaties. Ook nu hopen wij dit weer. Het lijkt er op dat deze botsingen tot Christus’ komst blijven bestaan. Het is immers noodzakelijk bevonden toe te nemen in kennis? Daniël 12:4 betrekt dit al op de eindtijd van de verdrukking in zijn tijd: “Velen zullen op zoek gaan en de kennis zal toenemen”. En Prediker 18 zegt dat dit niet zonder smart zal gaan….

De gestalte van God Jahweh

Ik waag het voor de zoveelste maal te wijzen op Genesis 1:27: “God schiep de mens als zijn evenbeeld”. 5:1: “God schiep de mens, zodanig dat hij leek op God”. 9:6: ”God heeft de mens als zijn evenbeeld gemaakt”.

De mens bestaat uit lichaam en geest. Dus heeft God ook een lichaam en geest. Die van God Jahweh achten wij allen ‘duurzaam, volmaakt en heilig’. Zijn geest kunnen wij dus niet anders noemen als 'heilige Geest. Hij gaf van die geest voldoende mee aan Jezus om diens missie te kunnen volbrengen: de aarde werd daarom (door) en voor Jezus gemaakt om daar het karakter van zijn Vader aan de mensen bekend te maken. De mensen werden op aarde besmet met kwade geest. Daarmee vernielt hij bewust en onbewust zijn leven en deze planeet. God gaf hen nu de mogelijkheid te kiezen tussen de heilige geest en de kwade geest. De Bijbel zegt dat God zijn geest geeft aan wie hij wil. Hij kent ons beter dan wij ons zelf kennen. Wij mensen blijken niet op eigen kracht deze aarde tot een duurzame (eindeloos) gelukkige verblijfplaats te maken.

Jezus toonde dat aan met zijn volmaakte leven, sterven en opstaan. Hij keerde terug tot zijn Vader Jahweh. Deze zei: “Kom aan mijn rechterhand zitten”. Twee personen communiceerden.

God zegt "IK"

Talloze teksten laten God Jahweh spreken als “Ik” de enige God. Alle anderen die zich God noemen worden in de Bijbel valse goden genoemd. God en Christus zijn de bedenker en uitvoerder van het verlossingsplan voor ons. Gods heilige geest is hun karakter en wij hopen dat karakter ook te krijgen, behoudens de almacht van God Jahweh.

Er is dus sprake van twee personen en een geest. Van drie personen is nergens sprake. De Adventkerk en Zevendedags-Baptistegemeente kunnen heel goed uitleggen dat de zondag als rustdag afkomstig is van de afgoden van Egypte en Babylon en overgenomen werd door de paus-keizer Constantijn tijdens het concilie te Nicea in 325. Zo goed kan en moet zij ook kunnen uitleggen dat de toen aanvaarde afgodische leer van “drie goden één god” een onjuiste leerstelling is. Het is de belangrijkste leerstelling van de Rooms Katholieke Kerk, nagevolgd door de Protestantse kerken  en helaas ook door de Sabbatvierende kerken. Zoek het zelf maar met de computer op. Andere benamingen zijn: Heilige Drievuldigheid en trinitaire.

Titel geen naam

Let op: Het woord 'god' is een titel en betekent 'macht'. Er zijn menigte goden, zo staat er. God Jahweh is de macht die wij aanbidden. De tien geboden maken niet zalig, alleen Jezus is de Verlosser. Hem navolgen doet ons streven Gods geboden te onderhouden. 

Vertalers vergisten zich

En wat te denken van de uitleg van 1 Johannes 3:5, 7, 8: “Er zijn dus drie getuigen in de hemel: de Vader, het Woord en de heilige Geest; en deze drie zijn één”? Och, kan je die tekst niet vinden? Dat klopt; in vroegere vertalingen stond die tekst reeds cursief of tussen haakjes met de voetnoot: ‘Later toegevoegd’. En in de laatste vertalingen ontbrak hij geheel. Men wil immers geen onzekerheden over dit onderwerp? Wij toch ook niet? De grondleggers van al die christelijke kerken en kerkjes bezitten immers niet de perfecte kennis van het woord van God? Jij en ik kunnen eenvoudig aantonen dat ook hier een bepaalde leerstelling in de meeste kerken berust op een onjuiste traditie wat een grote belediging voor onze Vader Jahweh is.

Dat vorige geestverwanten ook hun bemerkingen hierover hadden is aardig opgemerkt. Maar wat was hun conclusie? Ik ben heel belangstellend naar jouw mening over bovenstaande. Ik ben tenslotte ook niet perfect en kan het ook erg mis hebben. Een mening moet goed onderbouwd zijn. Ik deed mijn best. Jij?
Zo kan je overwegen of de liefdevolle, barmhartige God Jahweh het doel had de 'mens' met zijn tekorten te vernietigen, of dat Hij  met zijn (ons wereldvreemde) methode het kwaad verwijderde en de mens en overige heelalbewoners behield.

WERELDNIEUWS

Stephen Hawking overleed

Hij zou de op één na de hoogste leeftijd hebben behaald ooit door een patiënt met de gevreesde onherstelbare verlammende spierziekte ALS. De hele wereld werd door hem beïnvloed. De briljante kenner van de kosmos, Stephen Hawking, stierf  woensdag 14-3-18 op 76-jarige  leeftijd. Die ziekte trof zijn hele lichaam en verbond hem met apparaten, vooral met de rolstoel en een mechanische stem, waarmee hij lezingen voor uitverkochte zalen in de hele wereld hield, zich bedienende van overgebleven levende gezichtspieren.

Nepnieuws
Als je niet weet waar je moet beginnen, dan begin je gewoon, wordt gezegd. Nepnieuws, oftewel fakenieuws, complot-theorieën, ontdekkingen. Zijn het min of meer kortstondige hyps, die worden gevolgd door weer andere wereldnieuwsfeiten? Hebben ze raakpunten met godsdienst, economie en alles wat het leven betreft?

Opvolger van Newton, Gallileï en Einstein, “theoretisch natuurkundigen”. Stephen versterkte de theorie van de zwaartekracht, de kwantumtheorie, inzichten van ruimte, tijd en de betwiste zwarte gaten waarin sterrenstelsels zouden verdwijnen.
Een Nederlandse natuurkundige verklaarde voor het praatprogramma De Wereld Draait Door, dat Hawking het verband tussen de “deeltjes” met de genoemd theorie duidelijk maakte. Vandaar die bijna dertig kilometer lange tunnel als deeltjesversneller onder Geneve, waardoor deeltjes met ongekende snelheid op elkaar botsten en weer nieuwe deeltjes aan het licht zouden brengen. Zoiets van: scheur een papiertje oneindig maal door. Probeer het. Met de computer kom je een heel eind, maar bij lange na nog niet tot het gezochte einde. Het heelal zou uitdijend zijn. Hij bewees dat met een leeg ballonnetje, waarop hij stipjes plaatste. Hij blies het ballonnetje op, en ziedaar: de stipjes lagen verder uit elkaar. Amsterdam en Tokio zouden na miljarden jaren een miljardse millimeter verder van elkaar liggen, indien deze steden zichzelf niet uitbreiden.

Stellingen

Enkele van zijn uitspraken blijven hangen. Hij bevestigde de door alle geleerden aanvaarde stelling, dat het “onmogelijk” was dat er in het enorme heelal geen andere planeten dan de aarde zouden zijn zonder wezens met intelligentie. Fijn voor de liefhebbers van sciëntfictionverhalen en godsdiensten die in buitenaardse machten geloven. Daarentegen beweerde hij dat het leven “spontaan” zou zijn ontstaan. Het is moeilijk na te gaan of hij daar afdoende argumenten voor had. Maar vooral blijft de vraag hangen wat hij met “spontaan” bedoelde. Je kunt er zowel de evolutietheorie als het Bijbelse scheppingverhaal mee verdedigen. Kunnen de verkondigde interpretaties van de profetieën onderhevig zijn aan de kritiek op de berichten over nepnieuws en de talloze interpretaties van de apocalyps, het einde? De wereldmachten, beschikkende over het levenuitroeiende atoombommen met bijbehorende raketten bedreigen elkaar daarmee, dus ook ons, mensen en dieren. Zal de wereld werkelijk ten vure bewaard blijven zoals het Woord zegt?

Wel of geen eindpunt?
Je ziet bij helder weer ’s nachts miljarden sterren. Er zijn er bij die miljarden jaren geleden zijn geëxplodeerd of geïmplodeerd, ze bestaan niet meer. Wij zien wel het licht dat zij uitstraalden omdat dat licht miljarden “lichtjaren” onderweg was naar ons toe. Zoek maar eens op wat een lichtjaar is. En waar blijft de voorzitter van het wereldinstituut wetenschap Robbert Dijkgraaf nou met zijn “uitdijend heelal”? Hij bewees dat bij DWDD met een leeg ballonnetje, waarop hij stipjes plaatste, die na het opblazen verder van elkaar lagen. Het is immers de taak van de wetenschapper deze zaken begrijpelijk te maken voor de niet ingewijden. De wetenschapper werd gevraagd naar het “nut ende vermaeck” ervan. Hij verklaarde dat er geen mooier en kunstiger vak bestond. Puzzelboeken horen immers ook tot de meest verkochte boeken?

Oppervlakkigheid
Op de trap van onze flat naar mijn wandelingetje zei ik tegen de buurvrouw: “Stephen Hawking is dood”. “Wie is dat nou weer?”, vroeg ze. Ik zei: “je wasmachine en je mobieltje waren er niet geweest als zijn voorganger Einstein er niet was geweest”. “O die”.

Laatste ontdekking van Stephen Hawking: hij zag een lichtpuntje in de zwarte gaten. Ergo: er is geen zwart gat waarin sterrenstelsels verdwijnen en verdampen. En er zijn meer universums. Zijn Belgische medewerker, Thomas Hertog, zei dat Hawking en hij daaraan twee jaar hadden "gewerkt" en dat hij pas twee weken voor zijn dood deze ontdekking bekend maakte. Waarom die conclusie al die tijd “op de plank was blijven liggen”, daarover deed hij vaag.

Tijdloos
Ik zag vanaf mijn tiende jaar dat elke medeleerling talenten had die ik niet had. Dus voelde ik mij dom en dat gevoel heeft mij nooit verlaten, maar verhindert mij niet te denken. Dat ik schrijf maakt mij niet tot een schrijver. Er valt mee te leven. En denken, wat ik nu doe, is tenslotte, voor mij althans, ook topsport.
De Bijbel leerde reeds duizenden jaren geleden dat er een God bestaat die leeft van eeuwig tot eeuwig. Bedoeld is: Hij heeft geen begin en geen einde. Daar stopt ons verstand. En omdat mensen zijn gemaakt naar Zijn beeld en gelijkenis, moet Hij toch ergens in dat heelal een verblijfplaats hebben? Hawking en meerdere wetenschappers hebben voor mij dat besef wat meer bijgebracht. En vooral dat die God met het inrichten van deze planeet een verblijfplaats voor mensen maakte met een zeker doel: het kwaad vernietigen en het goede herstellen.

HAWKINGS DOOD

WERELDNIEUWS

Hij zou de op één na de hoogste leeftijd hebben behaald ooit door een ALS-patiënt met de gevreesde onherstelbare verlammende spierziekte. De hele wereld werd door hem beïnvloed. De briljante kenner van de kosmos, Stephen Hawking, stierf 14-3-18 op 76-jarige  leeftijd. Die ziekte trof zijn hele lichaam en verbond hem met apparaten, vooral de rolstoel en een mechanische stem, waarmee hij lezingen voor uitverkochte zalen in de hele wereld hield, zich bedienende van overgebleven levende gezichtsspieren.

Nepnieuws
Als je niet weet waar je moet beginnen, dan begin je gewoon, wordt gezegd. Nepnieuws, oftewel fakenieuws, complottheorieën, ontdekkingen. Zijn het min of meer kortstondige hyps, die worden gevolgd door weer ander wereldnieuws? Hebben ze raakpunten met godsdienst, economie en alles wat het leven betreft? Die nieuwe onderwerpen en meer verdringen zich in mijn gedachten. Ik heb ze zo al verschillende malen behandeld en meende zelfs de beste conclusies daaraan te hebben verbonden. Maar nu nog ze op schrift stellen, voor mezelf en voor eventuele lezers.

Verdwijningen

Opvolger van Newton, Gallileï en Einstein, de “theoretisch natuurkundigen”. Stephen versterkte de theorie van de zwaartekracht, de kwantumtheorie, inzichten van ruimte, tijd en de betwiste zwarte gaten waarin sterrenstelsels zouden verdwijnen. Een Nederlandse natuurkundige verklaarde voor het praatprogramma De Wereld Draait Door, dat Hawking duidelijk maakte het verband tussen de “deeltjes” met de genoemd theorieën. Vandaar die dertig kilometer lange deeltjesversneller onder Geneve, waardoor deeltjes met ongekende snelheid op elkaar botsten en weer nieuwe deeltjes aan het licht zouden brengen. Zoiets van: scheur een papiertje oneindig maal door. Probeer het. Met de computer kom je een heel eind, maar bij lange na nog niet tot het gezochte einde.

 

Stellingen
Enkele van zijn uitspraken blijven hangen. Hij bevestigde de door alle geleerden aanvaarde stelling, dat het “onmogelijk” was dat er in het enorme heelal geen andere planeten dan de aarde zouden zijn zonder wezens met intelligentie. Fijn voor de liefhebbers van sciëntfictionverhalen en godsdiensten die in buitenaardse machten geloven. Daarentegen beweerde hij dat het leven “spontaan” zou zijn ontstaan. Het is moeilijk na te gaan of hij daar afdoende argumenten voor had. Maar vooral blijft de vraag hangen wat hij met “spontaan” bedoelde. Je kunt er zowel de evolutietheorie als het Bijbelse scheppingverhaal mee verdedigen. Kunnen de verkondigde interpretaties van de profetieën onderhevig zijn aan de kritiek op de berichten over nepnieuws en de talloze interpretaties van de Apocalyps, het einde? De wereldmachten, beschikkende over het levenuitroeiende atoombommen met bijbehorende raketten bedreigen elkaar daarmee, dus ook ons, mensen en dieren. Zal de wereld werkelijk ten vure bewaard blijven zoals het Woord zegt?

Wel of geen eindpunt?

Je ziet bij helder weer ’s nachts miljarden sterren. Er zijn er bij die miljarden jaren geleden zijn geëxplodeerd of geïmplodeerd, ze bestaan niet meer. Wij zien wel het licht dat zij uitstraalden omdat dat licht miljarden “lichtjaren” onderweg was naar ons toe. Zoek mar weer op wat een lichtjaar is. En waar blijft de voorzitter van het wereldinstituut wetenschap nou met zijn “uitdijend heelal”, dat hij bij DWDD verklaarde met een leeg ballonnetje, waarop hij stipjes plaatste, die na het opblazen verder van elkaar lagen. Het is de taak van de wetenschapper deze zaken begrijpelijk te maken voor de niet ingewijden. De wetenschapper werd gevraagd naar het “nut ende vermaeck” ervan. Hij verklaarde dat er geen mooier en kunstiger vak bestond. Puzzelboeken horen immers ook tot de meest verkochte boeken? De mens wil van het begin van zijn denkend bestaan weten en gelovend aanvaarden. Ook gelooft hij wat hij wil geloven. Hij geeft er zelfs zo nodig zijn leven voor. Dito voor de programma's van politieke parttijen en andere levens- en wereldbeschouwingen. Dit alles naar gelang zijn bevattelijkheid.

Oppervlakkigheid
Op de trap op weg naar mijn wandelingetje zei ik tegen de buurvrouw: “Stephen Hawking is dood”. “Wie is dat nou weer?”, vroeg ze. Ik zei: “je wasmachine en je mobieltje waren er niet geweest als zijn voorganger Einstein er niet was geweest”. “O die”.

Laatste ontdekking van Stephen Hawking: hij zag een "lichtpuntje" in de zwarte gaten. Waar die sterrenstelsels dan bleven wist hij net nog niet. Weg die theorie van de verdwijning van sterrenstelsels daarin en de verdamping daarvan. Houd het onderzoeken eens op? Men spreekt nu van een multi-universum.....

Gerda en het wonder

 

 Moeder Gerda en het wonder

20 februari 2018

Ma Gerda werd ongeveer 20 jaar geleden getroffen door de langzaam aansluipende paranoia. Als je weet wat voor ziekte dat is, dan begrijp je dat ik alleen moest gaan wonen. Die ziekte werd gevolgd door dementie, die zo erg werd, dat zij niet meer kon communiceren en nagenoeg blind werd. Ze herkende mij en haar kinderen merkbaar niet meer. Ze zit nu al jarenlang in de elektrisch bedienbare stoel en slaapt op het bed in de huiskamer die gelukkig daarvoor groot genoeg is. Dochter Seraja houdt veel van haar en verzorgt haar als mantelzorgster al 14 jaar liefdevol zonder dramatisch te doen. Zij is gediplomeerd Sociaal Pedagogisch Hulpverleenster, en heeft roodzwarte band taekwondo. Alles voldoende om door scholen gevraagd te worden als Docente Sociale Weerbaarheid gepeste kinderen die weerbaarheid bij te brengen.

‘s Morgens om 10 uur belde zij mij in paniek op met de mededeling dat Mama dreigde te stikken door vastzittende taaie slijmhoest. Haar ademhaling was nauwelijks zichtbaar. Of ik direct de dokter wilde bellen. Je kunt telefonisch een afspraak maken voor een kwaaltje door op 3 van het keuzemenu te klikken, dan krijg je de doktersassistente aan de telefoon. Dezelfde dag of de volgende dag ben je al welkom. De huisartsenpraktijk is aan het nabije einde van de straat om de hoek. Nu moest ik op 1 drukken voor spoedeisende gevallen. De dokter kwam binnen tien minuten en belde direct om de ambulance. Seraja ging met Gerda in de ambulance mee en vond het niet erg lopend naar huis terug te gaan ondanks dat er twee steile hellingen op haar weg lagen. Ze belde me daarna dat het maar een half uurtje lopen was geweest. Zoon Peter en ik wonen op 10 minuten afstand fietsen van Ma en Seraja. Met haar auto gingen zoon Peter en ik terug naar de spoedeisende gevallen achterzijde van ziekenhuis Rijnstate. Wij beleefden twee uur het volledig onderzoek mee. En aan de gezichten van de doktoren en verpleegkundigen was te zien, dat zij zich ook bezorgd maakten, wat eigenlijk op die afdeling logisch is.

Wij moesten de volgende dag terugkomen. Toen bleek Ma op de geriatrische afdeling te liggen aan een infuus voor antibiotica en één voor vocht. Ze at en dronk niet meer en was al uitgedroogd. De verpleegster en Seraja gingen haar wassen en Peter en ik gingen intussen een kopje koffie gebruiken in de koffiekamer twintig meter verder in de gang. Terug in de kamer waar Gerda lag, vertelde de zuster dat zij nog niets zeggen kon over het verloop van de ziekte. Seraja merkte op dat de infuus voor vocht door een defecte naald niet werkte en er dus geen vocht ingebracht werd. Zij heeft altijd een flesje water bij zich en begon direct met haar vinger de lippen van Ma te bevochtigen. Ma likte dat op. Ze gaf haar zelfs wat te drinken. De zuster zei, dat de volgende dag de dokter meer uitsluitsel kon geven over de bevindingen van het onderzoek. Deze had gezegd dat hij die dag om half elf een gesprek met ons wilde hebben. Wij drieën waren ruim op tijd bij het bed van Ma Gerda.

De jonge dokter verscheen met de verpleegkundige en een dame die een standaard bij zich had met een computer er op. Zij vertelde dat zij het gesprek op zou nemen, wat tegelijkertijd werd doorgezonden naar de huisarts. De dokter sprak zorgvuldig over het onderzoek dat had plaats gevonden. De ontstoken lymfklier bleek ook de lever, nieren, milt en gal- en urineblaas zodanig te hebben beschadigd dat herstel niet meer mogelijk was. Zij was Wij moestenons voorbereiden dat Ma op korte termijn zou sterven. Op mijn vraag hoe lang die termijn was, antwoordde hij, dat hij Gerda drie, hooguit vijf dagen nog te leven gaf. Het zware woord viel: “Gerda was uitbehandeld”. Ik zei, dat wij weliswaar realistisch waren maar misschien meer gevoelig dan een dokter, die wegens zijn beroep mogelijk meer nuchter zou kunnen zijn. Hij zei dat hij wel degelijk voor het leed van nderen gevoelig was. Hij gaf ons ter overweging Gerda in het ziekenhuis te laten sterven of thuis. Seraja zei direct: thuis. Dezelfde dag, het was intussen vrijdag, werd Gerda weer met de ambulance naar huis gebracht. Buurvrouw Monique had Seraja tevoren met haar auto naar Rijnstate gebracht, zodat Seraja haar kon begeleiden. Zo lag Ma weer op haar eigen bed.

Het eerste wat Seraja deed was Ma een liter water laten drinken en twee sneden brood te eten geven. Zij belde triomfantelijk dat het er allemaal was in gebleven en zo door zou gaan. Ik leef niet met doden, maar met levenden, verklaarde zij. Wij beschouwden het als een wonder! Seraja is, wat je noemt, zeer contactueel. Zo kwamen de deelnemers, meest jong vrouwen, van het bijbelstudiegroepje van Focus, een zogenaamde ‘churchplant’ in Arnhem Zuid van de Adventkerk, diezelfde avond om voor Ma te bidden. Bevriende ouderlinge Marga, die bij de eredienst met prediking podiumdiensst had, deed het openingsgebed en bedacht de situatie van Gerda hierin. De volgende dag kwamen ’s middags alle kinderen en kleinkinderen op bezoek. Ik had dezelfde ochtend van 10 tot 10.45 uur aan de lessen van de Sabbatschool deelgenomen en had daar deze geschiedenis bekend gemaakt. Ik vroeg of wij nog wel in wonderen geloofden. Iedereen, ook degene die om 11 uur de preek zou doen, zweeg. Seraja belde mij elke dag dat het met Mama steeds beter ging en de situatie precies hetzelfde was als vóór de ziekenhuisopname. Vriendin Andreia uit Zevenaar kwam haar elke dag helpen. De huisarts en twee assistenten kwamen om de beurt de toestand van Gerda opnemen. Ze konden, behalve de dementie en slechtziendheid, niets abnormaals ontdekken. Zij verklaarden Gerda genezen!

Mensen die in de bovenaardse macht van God geloven, maar ook die niet in het bestaan van zo’n God geloven, worden allen van tijd tot tijd met onverklaarbare gebeurtenissen geconfronteerd en zeggen min of meer automatisch dat het een wonder is. Niettemin (is het Nederlanders eigen?) zoeken wij naar een verklaring. De dokter van de geriatrische afdeling zou niet goed hebben gecommuniceerd met de doktor van de spoedeisende gevallen, waar het onderzoek had plaats gevonden. Daar zou zijn verzuimd Gerda voldoende vocht te hebben toegediend. Of, de verpleegkundige op de geriatrische afdeling zou het defect aan de naald van het vochtinfuus hebben vergeten te herstellen. En zo meer. Redenen voldoende voor Seraja om het ziekenhuis van de gang van zaken te verwittigen. Wij werden uitgenodigd 19 maart een gesprek te hebben met de betreffende dokter. Maar is het daardoor minder een wonder? Ik wens het in ieder geval iedere zieke en treurende toe. De Bijbel zegt: Bidt en u zal gegeven worden”. Hij heeft tot hiertoe ons geholpen en wij zijn Hem zeer dankbaar.

Dinsdag 6 februari is Moeder Gerda 89 jaar geworden. En weer was de familie in het ouderlijk huis samen!

o.v

Pa Piet