Het
meest ergerlijke en verdrietige van militarisme is het ronselen van jongens en
meisjes van 10 tot 25 jaar. Zij zijn geestelijk te bewerken, juist in hun
geestelijke en lichamelijke groei.
Zij
kunnen nooit voldoende ervaring met de geschiedenis en politiek hebben die
ouderen “kunnen” hebben. Een goed afgewogen levensbeschouwing om over leven en
dood van zichzelf en anderen te beslissen is op die leeftijd niet mogelijk,
indien dat al voor ouderen mogelijk zou zijn. Want ook veel ouderen hebben geen
gebruik gemaakt van de mogelijkheden om voldoende inzicht in politieke zaken te
verwerven. Zij hadden door omstandigheden geen gelegenheid of lust daarover onafhankelijke
voorlichting te ontvangen. Deze grote massa van jongeren en ouderen werd een
prooi van machthebbers, machtswellustelingen met hebzucht en meer van
dergelijke verkeerde instellingen en bleven daardoor in dat opzicht ook nog een
“kind”. Ze zijn het slachtoffer van gemakkelijk denken wat zij van een of
andere politieke redenaar of schrijver hebben overgenomen. Want om een bewust
goede en gewetensvolle keuze te maken tussen voor- en tegenargumenten, en
daarvoor moet je lezen en luisteren en afwegen en soms je eerdere overtuiging
opgeven. En van gedachten veranderen valt niet mee. Het is of je jezelf van je
persoonlijkheid berooft. Er komt via radio, tv en bladen zoveel informatie over
politiek en godsdienst op je af dat die keuze maken steeds ingewikkelder wordt.
Dan moet je het ook nog eens aandurven daarmee met een ander in discussie te
gaan zonder ruzie te krijgen. Want sommigen die er vast van overtuigd zijn “de”
oplossing voor bepaalde zaken te hebben gevonden, kunnen vaak flink van leer
trekken en zelfs zo een gesprek onmogelijk maken..
Opvoeding
Jonge knapen (en nu
ook meisjes) werden met de paplepel ingegoten dat soldaat zijn hetzelfde is als
dapper en moedig zijn. Voor koning(in) en vaderland, volk of ras vechten, doden
en sneuvelen wordt tot de hoogste eer gerekend. Op school leerde je vroeger de
vaderlandslievende liedjes als “Ferme jongens, stoere knapen” en “Voor koningin
en vaderland strijd iedere jongen mee”. Deze herhaalde terminologie, het mooie
uniform en het verlangen naar avontuur is daaraan onverbrekelijk verbonden,
zodat je het op het laatst zelf gelooft. Ze staan stram in de rij voor de
militaire “erevelden” waar onder de talloze kruizen door deze geestelijke dwang
in opdracht gepijnigde en veel te vroeg gestorven jongens ook in rijen liggen.
Ze horen alleen maar dat ze voor jou en mij hun leven hebben geofferd opdat wij
“vrij” zouden zijn. Zij zingen met de gelovige koningin, premier en commandant
het Wilhelmus mee: “Mijn schild en de betrouwen zijt Gij o God mijn Heer””. Aan
de andere kant van de grens zijn net zulke kerkhoven waar net zulke knapen
liggen, die hun voormalige “vijanden” waren en met dezelfde mooie woorden zogenaamd
voor hun vaderland stierven. Alle landen hebben in alle tijden zo hun kinderen
misbruikt. Na de eerste wereldoorlog verscheen het boek “Aan het Westelijk
front geen nieuws” van Remarque, waarin de nutteloze gruwelijke toestanden aan
het front werden beschreven. De verfilming daarvan trof de mensen diep. Na de
tweede wereldoorlog verschenen meer boeken van mannen die hetzelfde hadden
ondervonden. Maar er kwamen altijd nieuwe generaties die eerder een avontuur in
het voeren van oorlog zagen dan onmenselijke handelen met ogenschijnlijk nobele
bedoelingen.
En omdat het ene
land het van de andere “won” (soms na 80 jaar) was er tijdelijk een bevrijding
van het kwaad dat echter later in een andere vorm weer kwam opzetten, zodat het
martelen en doden doorgang vond. Ze hanteerden dezelfde methoden als hun tot
vijanden uitgeroepen jongens van een ander land.
MEER INVLOEDEN
Actiefilms en
spelletjes op internet die het geweld verheerlijken maken het doden voor
kinderen aantrekkelijk. Pas als het hun naaste familie en geliefden treft komen
ze even tot bezinning. En enigen krijgen dan voor korte of lange tijd een
afschuw van dat zinloze geweld. Tenzij ze al zover zijn al zover
geïndoctrineerd dat haat en wraak gevoed worden en zij niet zullen rusten
voordat zij mensen en groepen als schuldigen aanwijzen, die van hen de straf
moeten krijgen opgesloten of zo mogelijk gedood moeten worden. Het spel is
werkelijkheid geworden.
En daar liggen ze
nu, keurig in het gelid zoals tijdens hun dienst. Alleen nu elk onder een
steen, zo wit als gebleekte doodsbeenderen. Een man in aapjespak staat met zijn
troep jaarlijks bij herdenkingen ervoor, gedecoreerd omdat hij niet dood is,
met de hand aan de klep van zijn militair hoofddeksel als een wassen beeld,
opnieuw commando’s uitdelend. En opnieuw gehoorzamen “zijn” jongens met stramme
houding en gebaren allemaal als één man. Ze horen weer dat de andere jongens
onder die stenen allemaal voor hen zijn gestorven. En dat niet alleen; op
talloze burgerkerkhoven in de wereld liggen miljoenen kinderen, ouders en
bejaarden, die onder hun bommen en granaten die deze knapen gebruikten, zijn
bezweken Die doden zijn nu ook bevrijd
van al die ellende en angsten, of hun land nu gewonnen of verloren heeft. Is de
wereld er nu een stuk beter op geworden?
Het is een
onomstotelijk feit dat geweld nog meer geweld oproept. De mens is vanaf het
begin bezig zo vergeefs de wereldproblemen op te lossen. De schuld van die problemen
ligt altijd bij anderen, nooit bij jezelf. Dat is het geval zowel bij je
persoon als bij een gemeenschap, zoals een land, volk of ras. Dus moet je een
persoon of een land, volk of ras jouw lesje leren. Voor elke stelling zijn
voldoende argumenten te vinden . En als ze er niet zijn, dan maak je ze. Haten
en wraak nemen is een heerlijk maar verwoestend gevoel, niet alleen verwoestend
voor die anderen maar ook voor jezelf. Tallozen zijn na het volbrengen van die
“taak” zo geestelijk in de war geraakt, dat zij zich van de maatschappij
afzonderden, niet wetende wat zij verder met hun leven aan moesten.
Ook de meeste
kerken bezweken onder die druk. Ze roemen allemaal de tien geboden van liefde
tot God en de naaste, maar de uitvoering daarvan is een tweede. Om het
blijkbare onvermijdelijke geweldgebruik te legitimeren is in de laatste
Bijbelvertalingen de inhoud van het zesde gebod een kleine verandering
aangebracht. Het “Gij zult niet doden” werd “Gij zult niet moorden”. Beide
handelingen hebben hetzelfde gevolg: de dood. Maar iemand doden kan dan in
beginsel geoorloofd en noodzakelijk zijn, ter beoordeling van degene die deze
handeling uitvoert.
Nou werkt het “Oude
Testament” in die meningsvorming ook niet mee. In de Bijbelse
geschiedschrijving worden niet alleen in opdracht van God personen na een
overtreding gestenigd, maar hele steden en streken en volken uitgeroeid.
De leiders zeiden
zelfs namens God dat er zware straffen zouden volgen als leden van Zijn Volk
zelfs maar de bejaarden, baby’s en huisdieren lieten leven. En christenen maar
mooie liedjes in de kerk zingen over de verovering van Jericho.
HIJ IS DEZELFDE NU
Wij kennen allemaal
het mooie verhaal van de overspelige vrouw die door de Joodse leiders voor
Christus werd geleid om hem te beproeven. De joodse wet schreef immers voor dat
een vrouw na die daad gestenigd moest worden, wat een marteldood is. En
Christus was een gehoorzame Jood. Hij schreef in het zand, mogelijk om te tonen
dat Hij geen oordeel velde en dergelijke zaken gemakkelijk uitwisbaar zijn. Zijn
beroemde uitspraak was: “Wie zonder zonde is werpe de eerste steen”.
Nu zegt de Bijbel
dat God vroeger en nu Dezelfde is. Blijkbaar dan niet met hetzelfde karakter.
Men komt er niet zo vlug onderuit met de verontschuldiging dat het toen een andere
“cultuur” gold.
Uit de vele
voorbeelden haal ik Numeri 15:32 aan: men had een man betrapt op het sprokkelen
van hout op de Sabbat. Ze brachten hem voor Mozes en die zei in opdracht van
God dat die man gestenigd moest worden. Waarom werd niet door Mozes gezegd wat
Jezus zei, wie zonder zonde is werpe de eerste steen. Ga heen en zondig niet
meer?
Jezus kwam op aarde
om het karakter van God de Vader te tonen: vergevensgezind en barmhartig. Een
liedje heeft als tekst: “Hij is dezelfde nu; bij Hem is geen verandering”. Ik
kom alleen maar uit dit probleem door te stellen dat ook Mozes en andere
leiders niet perfect waren en geen volledig begrip hadden van Gods wil op alle
onderdelen van Zijn Wet. Ik verkies als Christen Jezus voorbeeld te volgen, al
struikel ik nog zo vaak in Zijn beginselen. Hij had als gezondene het recht
gekregen om te oordelen, staat in Corinthe. Hij mocht uit dien hoofde de
corrupte geldwisselaars de tempel uitdrijven en de Farizeeërs de les lezen. Net
zo min als de apostelen en alle eerste Christenen die uit de Joden kwamen,
matig ik mij die houding aan.
Een oplossing voor
de wereldproblemen heb ik net zomin als ieder ander. Wel hoop ik tot mijn einde
toe op te komen voor het welzijn van mens, dier en natuur. De stad beloonde mij
zelfs daarvoor met een boom met mijn naam ervoor.
Ik beschouw dat als
een erkenning dat er een andere weg bestaat voor het bereiken voor duurzaam
geluk.
Een oplossing?
Nog steeds heerst
de opvatting dat geweld alleen door geweld kan worden bestreden en de wereld
daarna veiliger wordt. Het is een werkelijkheid die dagelijks door het nieuws
wordt bevestigd, dat de mens in meerderheid met zijn denken en doen zijn
ondergang en die van de aarde bewerkt. De onveiligheid nadert steeds dichter
bij het huis. Zelfs is nu het onderwerp “huiselijk geweld” een politiek
onderwerp geworden. Het wordt het topje van de ijsberg genoemd.
Als de oplossing
zou zijn de inbreker en aanrander met geweld uit te schakelen, dan lijkt mij de
eenvoudigste oplossing dat iedereen een pistool krijgt. Waarom doet de regering
dat niet? Wapenbezit is in Nederland en meer landen verboden. Maar wapens
worden wel gemaakt en worden op de zwarte markt verkocht, zodat de overheid
niet weet hoeveel wapens er al in omloop zijn. Er wordt beweerd dat in Amerika
in ieder huishouden wel één of meer wapens aanwezig zijn. Is dat het gevolg van
de vele moorden daar of is het de oorzaak van de vele moorden?
Het (b)lijkt dat
kwaad met kwaad bestrijden de wereld in een wankel evenwicht houdt totdat de
grens is bereikt. De vrees bestaat alom dat het maken en gebruiken van
kernwapens niet is te beheersen en de wereld “overkilled” is, wat betekent dat
het aantal kernwapens nu reeds zo groot is dat in theorie het leven op aarde
meerdere malen vernietigd kan worden.
Een gewelddadige
misdadiger, die zijn omgeving onveilig maakt kan niet altijd met rede tot
stoppen en berechten worden gebracht. En als hij wordt gestraft is daarmee de misdaad
niet duurzaam beëindigd. Daarom spreekt met wijsgerig van “het kwaad bij de
bron aanpakken”, de maatschappelijke omstandigheden zo maken dat er geen
behoefte meer bestaat misdaad te bedrijven.
Ook dat blijkt een
illusie. Bij ieder persoon en volk is die bron anders. Geen vredesconferentie
kan dit kwaad keren.
MENSELIJK EN/OF GODDELIJK?
Ook de Bijbel
beschrijft dat steeds en stelt vast dat niet één mens goed is, tot niet één
toe. Wat Christus leerde en deed werd niet realistisch genoemd. Het is een
dwaasheid voor deze wereld. Volkomen tegendraads. Geen wonder dat de leiders
van die dagen en de massa die deze gezagsdragers volgde, probeerden Hem de mond
te snoeren en Hem ten slotte tot de marteldood veroordeelden. En miljoenen volgelingen
ondergingen hetzelfde lot. Maar de massa wordt geleerd en aanvaardt de leer dat
recht op zelfverdediging vooral bestaat uit gebruik van geweld. Dat is het
beginsel van de wereld die daarmee ten onder gaat. Hoe merkwaardig is het
daarom dat sinds Christus miljarden mensen toch voor Zijn Weg kozen en zullen
blijven kiezen, hoe slecht zij die leerstelling ook opvolgen. Met hoofd, hart
en daad Christus als Verlosser van het kwaad erkennen en Zijn beginsel
nastreven. Zij zagen geen andere uitweg, De leer van Christus is voor hen en
mij de enige oplossing. Ook voor u, hoop ik. Want volgens diezelfde leer komt
er ten slotte voor ieder mens een oordeel. Voor de één het hopeloze einde, voor
de ander de duurzame vrede op een vernieuwde aarde.
